Excursie duurzaamheid in kader opleiding natuurgids IVN NKL

Verslag praktijkbezoek IVN NGO aan Bedrijvenpark Beverkoog, Hortus Alkmaar en Egmond Plastic, maart 2023

Algemeen

Het bedrijvenpark Beverkoog is opgericht in 1979. Het is 2 km lang en ligt langs de N242, net boven de historische Westfriese Omringdijk, grenzend aan twee groene zones. Er zijn 600 bedrijven actief, zeer divers, met 3.500 werknemers. Op het bedrijvenpark is ook de Hortus Alkmaar gevestigd. Sinds 2011 is de Hortus van het bedrijf VSM overgedragen en in een stichting ondergebracht. De Hortus herbergt meer dan 800 planten, werkt biologisch en ontvangt jaarlijks 16.000 bezoekers. De Hortus helpt Bedrijvenpark Beverkoog met vergroening en verduurzaming. Egmond Plastic is een maakindustrie bedrijf op de Beverkoog die als spuitgieterij van thermoplasten hoogwaardige producten toelevert aan sectoren als mobiliteit (verkeerslichten en vliegtuigkeukens). Deze drie organisaties werken vanuit hun eigen verantwoordelijkheden en focus op Bedrijvenpark de Beverkoog samen aan vergroening en verduurzaming. Ze zetten in op toekomst en op versterking van de onderlinge samenwerking.

Hortus Alkmaar (Erik te Winkel),

In Alkmaar was in 1772 al een hortus medicus gevestigd. Het bedrijf VSM heeft in de Hortus de basis gelegd voor de grote variëteit aan (geneeskrachtige en bruikbare) planten. De vruchtbare grond van de Hortus is eeuwen geleden ontstaan door strandwal, met gunstige afwatering van St Pancras naar HHW. De Hortus heeft alle planten gecategoriseerd, inhoudsstoffen (chemisch karakter voor diverse toepassingen als medisch) zijn bekend (de grootste collectie van West-Europa) en is onderdeel van de Nationale Plantencollectie, zaden kunnen worden besteld, de biodiversiteit op de locatie is zeer hoog. Kerntaak is het uitvoeren van de vele educatieve activiteiten met scholen en organisaties. De Hortus heeft een kleine staf, werkt met circa 100 vrijwilligers en daartussen ook IVN Natuurgidsen. Er worden op aanvraag speciale rondleidingen georganiseerd. Met de gemeente Alkmaar zijn afspraken over beheer en eigendom. De samenwerking met de omliggende bedrijven wordt toegejuicht voor meer groen, meer biodiversiteit en de gezondheid van werknemers en bedrijven op de Beverkoog.

Bedrijvenpark Beverkoog (Sjors van Kuipers, Jan Gunneweg),

Het Bedrijvenpark wil in 2031 het groenste bedrijvenpark van Noord Holland zijn. En als onderdeel van duurzaamheid Energieneutraal zijn in 2040. Het Ondernemersfonds van de gemeente Alkmaar ondersteunt deze ambitie. Verduurzaming omvat meerdere actielijnen als energieneutraliteit, vergroening, circulariteit, bereikbaarheid en gezond ondernemen. Het kennen van de buren en uitwisselen van ervaringen is daarbij heel belangrijk. De uitdaging op deze actielijnen is groot en er worden flinke stappen gezet waarbij de bedrijven zelf verantwoordelijk voor de genoemde actielijnen zijn. Zo lagen er in 2017 65 panelen, in 2021 zijn dat 5.000 panelen op 7,5 % van de behoefte; het potentieel is geschat 40.000 panelen, 60% van de behoefte. Met HVC wordt gesproken over het warmtenet. De problematiek van de netcongestie maakt het gesprek met Netbeheerder Liander om stappen te zetten er niet eenvoudiger op. Concreet onderdeel van vergroening van het Bedrijvenpark is ‘Hagen voor hekken’ gericht op minder hittestress, plezierige werkomgeving en groene vertikale muren. Daar wordt nu concreet door diverse bedrijven aan gewerkt. Het helpt daarbij dat Alkmaar in de EU de groenste stad prijs heeft binnengehaald. Daarbij past ook betere (OV) mobiliteit van/naar het Bedrijvenpark. Binnenkort is er voor de leden een Toolbox over de rol van bedrijven en van de gemeente met praktische suggesties om vanuit de situatie van elk bedrijf groene stappen te zetten.

Egmond plastic (Richard Brandwijk en Nicky Heiloo),

Egmond Plastic werkt met veel afnemers en veel toeleveranciers van speciale plastic grondstoffen. De afnemers - als luchtvaart, agro – irrigatie apparatuur en de verkeerssector - behouden de voor hen gemaakte matrijzen (mallen) in eigendom. En Egmond Plastic zet de matrijzen in de eigen technische installaties zodra er behoefte bij de afnemers is aan de producten. De verwachting is dat het aandeel gerecycled plastic de komende jaren sterk zal toenemen onder invloed van klimaat- en industriegrondstoffenpolitiek. Egmond Plastic voert daarover actief gesprekken met grote afnemers die garanties willen dat het gerecyclede materiaal aan dezelfde kwaliteitseisen voldoet. Egmond Plastic zit derhalve in een unieke en zeer uitdagende positie: de druk op fossiele producten en plastics neemt toe, terwijl juist hoogwaardige en gerecyclede plastics aanzienlijk duurzamer kunnen zijn dan bijvoorbeeld staal of andere alternatieven. De markt voor recycling vraagt om betere prijzen en regulering voor de grondstoffen zoals het scheiden van bioplastics. Egmond Plastic werkt op meerdere terreinen aan duurzaamheid. Als voorbeeld wordt ingezoomd op de verduurzaming van de energievoorziening. Dat proces begon al voor de prijsexplosie in 2022 met heel simpel: het verkrijgen van betere kennis over het energieverbruik van alle apparaten in het bedrijf, van koffiezet apparaten, tot de hydraulische en ventilatie mechanieken. Dat inzicht is vervolgens gericht ingezet om het doel- 50% minder energie afnemen in 2024- te realiseren. Dat wordt gerealiseerd door 800 zonnepanelen (23%), van hydraulische machines naar elektrische machines (80 %) en ombouw grote machines (60 á 70%). Het bedrijf is praktisch en effectief : kennis op orde brengen, laaghangend fruit plukken en dan doorpakken met de grotere stappen als de vervanging van de hydraulische apparaten. Voor de toekomst lopen gesprekken met afnemers en leveranciers over de kansen om meer gerecyclede grondstoffen in te zetten en retourstroom kansrijker te maken. Voor omwonenden worden regelmatig open dagen gehouden en er gloort het vooruitzicht dat omwonenden in de zomer in het weekend tegen een goed tarief elektrische kunnen laden.